Hypertext Markup Language kısaca HTML. Web tasarımların iskeleti haline gelmiş, statik bir yapı, peki hala öyle mi? Bu sorunun cevabına yazının devamında değineceğim.
World Wide Web’in de yaratıcı olan İsviçre'deki CERN Araştırma Enstitüsünde bir fizikçi olarak çalışan Tim Berners-Lee tarafından HTML, 1991 yılının sonlarında geliştirilmiştir. Fakat 1995 yılında resmi olarak HTML 2.0 olarak duyurulmuştur.
Tim Berners-Lee (Fotoğraf: w3.org)
HTML, web’in temelleri atılmaya başlandığı zamanlarda hazırlanmak istenen içeriklerin daha düzenli bir formatta yapılandırılmasını sağlamak amacıyla geliştirilmiş ve teknoloji dünyasına sunulmuştur.
HTML’in yapısına hızlı bir bakış attığımızda karşımıza tag (etiket) diye adlandırdığımız bloklar çıkar. Bunların arasında en yaygın olanlarından bazıları: html, head, body, div, h1, p, a ve input… Ee, bunlar ne anlama geliyor?
Tek, tek bakalım. Görüyor olduğunuz class, id ve style ibareleri HTML dünyasında attribute bir başka deyişle nitelik olarak adlandırılıyor. Peki bunlar neyi ifade ediyor? Eğer bir yerlerde class ifadesini görüyorsanız bağlı olduğu etiketin bir sınıfa ait olduğu ve o sınıfın her türlü özelliğine sahip olabileceğini belirtir, böylelikle benzer karakterlerde etiket tanımları yapılabilir. Gel gelelim id’ye, adından da kolaylıkla anlaşılacağı gibi bir etiketin kimliğini belirler. Burada önemli bir noktaya değinmek istiyorum, id ve class arasında göz ardı edilmemesi gereken bir fark vardır. HTML dokümanlarında bir id sadece bir etikete ait olması gerekirken, class ise tanımından da yola çıkarsak bir sınıfa aittir yani birden fazla HTML elemanı aynı class’a yani aynı sınıfa ait olabilir. Geriye bir tek style kaldı, ziyaret ettiğiniz web sayfalarının görsel olarak birbirinden farkları olduğunu görmüşsünüzdür, bunlara web tasarım farkları diyoruz, işte burada devreye CSS tanımlamaları girer. HTML’i vücudumuzun iskeletine benzetirsek, CSS’i bir başka deyişle Cascading Style Sheets’i vücudumuzun makyajı olan ten rengimiz, göz rengimiz, saçlarımızın tarzı gibi düşünebiliriz. HTML bizlere etiketler içerisinde CSS yazmamızı sağlamak amacıyla style nitelik özelliğini getirmiştir. Yaptığımız örnekte paragraf etiketinin fontunu Arial ve font boyutunu 1 em olarak tanımladık, yani tasarımda özgürlük kazanarak kendi etiketimizi istediğimiz özellikte tanımlamış olduk. Tabii ki HTML bizlere daha fazla attribute (nitelik) sunuyor fakat bize şimdilik bu kadarı yeter.
HTML5 tarihler 2014’ü gösterdiğinde Dünyaya tanıtılmıştır. HTML geliştirmeleri genellikle yeni etiketler ekleme yoluyla yapılmış, böylelikle daha dinamik bir yapıya ulaşmıştır. HTML5 ile native, gömülü video ve ses desteği gelmiştir. HTML5 öncesi bu ihtiyaçlar Flash Player ve benzeri yazılımlar ile sağlanıyordu. Hatırladınız mı, size HTML statik bir yapıya sahiptir, peki hala öyle mi, diye sormuştum? İşte HTML5’in getirdiği en önemli yeniliklerden bir tanesi de dinamik işlev kazandırılmış HTML elemanlarıdır. Bkz: output etiketi.
HTML5’in web sayfalarına en büyük etkisi SEO iyileştirmeleri ile olmuştur. Yeni yeni etiketler sayesinde artık içeriklerinizin nerelerde olduklarını ve nereye ait olduklarını belirlemenize olanaklar sağladı. Bunlar article, section, aside, header ve footerdır.
Dünyadaki WWW standartlarını uygulamak, geliştirmek için 1994 yılında kurulmuştur. World Wide Web ve HTML’in yaratıcı Tim Berners-Lee tarafından yönetilmektedir. 21 Ekim 2019 verilerine göre toplam 443 üyesi bulunmaktadır.
Bir blok seviyesindeki etiket yeni bir satır başlatır ve sayfanın ya da bulunduğu konteynerin genişliğine sahip olur. Bunlara örnek vermek gerekirse html, head, body, p, h1, ul, ol, pre...
Adından da kolaylıkla anlaşılabileceği gibi yeni bir satır oluşturmaz, bir üst seviyedeki elemanın genişliğine sahip olur. Bunlardan bazıları: img, abbr, em, b, ins, del…
HTML, markup dili bir başka ifade ile yazıları belirli seviyelere yerleştirmemizi sağlayarak daha anlamlı bir düzen kazandırmamıza olanak veren bir yapıdır. Markup dilleri programlama dillerinin yapabildiği temel işlevleri yerine getiremez. Bundan dolayı ayrı kategorilere ayrılmışlardır.